Umami met groenten!
Umami is één van de vijf basissmaken (naast zoet, zuur, zout en bitter). Maar het is ook de meest onbekende. Umami voegt een diepgaande, hartige dimensie toe aan gerechten. In deze blog beantwoorden wij veel gestelde vragen omtrent deze smaakervaring.
Wat is Umami?
Umami is ontdekt in 1908 door Kikunae Ikeda, een chemicus uit Japan. Hij onderzocht waarom sommige voedingsmiddelen een specifieke smaak hebben die niet gemakkelijk in te delen is onder de traditionele basissmaken. Het woord "umami" is afgeleid van het Japanse woord "umai", wat "heerlijk" betekent. Het wordt beschouwd als de vijfde basissmaak naast zoet, zuur, zout en bitter. Umami wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van glutamaat, een aminozuur dat van nature voorkomt in bepaalde voedingsmiddelen. Ingrediënten zoals sojasaus, miso, zeewier en shiitake paddenstoelen zijn rijk aan umami en worden veel gebruikt vanwege hun smaakversterkende eigenschappen. Echte smaakmakers voor je gerecht dus!
Hoe smaakt Umami?
De smaak van umami wordt vaak omschreven als hartig en ervaren als warm, vullend en bevredigend. Het voegt een essentieel element toe aan de smaakbalans van gerechten, en in combinatie met andere basis smaken, draagt het bij aan complexe, heerlijke gerechten. Denk aan de rijke smaak van bouillon, gerijpte kaas of gefermenteerde sojasaus. Umami stimuleert de smaakpapillen op een unieke manier. Het biedt een volheid en rondheid aan gerechten, en zijn diepte versterkt de algehele ervaring.
Welke producten bevatten Umami?
Umami komt veel voor in dierlijke producten. Bijvoorbeeld in diverse vis, schaal- en schelpdieren, gedroogd of gerookt varkensvlees en gevogelte (eend of kip). Ook komt het voor in gerijpte kazen zoals Parmezaanse kaas. Ondanks dat het veelvuldig voorkomt in dierlijke producten, kunnen ook plantaardige producten rijk aan umami zijn. Soms vinden mensen de vega(n) variant van een gerecht minder lekker. Dat is niet nodig! Door plantaardige bronnen van umami aan je gerechten toe te voegen, kan jij ieder gerecht heerlijk laten smaken. Hieronder hebben wij in een overzicht weergegeven welke groenten echte umami smaakmakers zijn.
Alle afbeeldingen van gerechten op deze pagina zijn vegetarisch (geen vlees) of zelfs volledig veganistisch (geen dierlijke producten). Ook geïnteresseerd? Ontdek ons volledige assortiment plantaardig, of bekijk de plantaardig inspiratiepagina.
Tomaten
In culinaire zin, worden tomaten vaak behandeld als groenten. Ze worden vaak gebruikt om een natuurlijke umamismaak toe te voegen aan gerechten. Tomaat is een belangrijk ingrediënt in de mediterrane keuken en voegt een rijke, sappige umami-gehalte toe aan talloze gerechten. Het is de basis van sauzen, salades en stoofschotels en biedt een complexe smaak die zowel hartig als friszoet is. De sappigheid en subtiele zoetheid worden verrijkt door het hoge glutamaatgehalte. Tomaten dragen niet alleen bij aan de smaak, maar ook aan de kleur van gerechten, waardoor ze een onmisbaar ingrediënt zijn.
Paddenstoelen
Paddenstoelen zoals shiitake, maitake en enoki zijn rijk aan umami en geven een aardse, hartige smaak aan gerechten.
• Shiitake: Deze paddenstoel heeft een rijke, vlezige textuur en wordt vaak gebruikt in soepen en roerbakgerechten.
• Enoki: Deze dunne, witte paddenstoelen zijn knapperig en hebben een delicate smaak, perfect voor salades en als garnering.
• Maitake: Een opvallende paddenstoel met een complexe, aardse smaak dat goed tot recht kan komen in gerechten als risotto's, pasta's en stoofschotels.
Zeewieren
Zeewieren bieden niet alleen smaakvolle mogelijkheden in de keuken, maar zijn ook voedzame bronnen van voedingsstoffen. Ze voegen een interessante dimensie toe aan gerechten. Zeewieren zoals dulse, nori en kombu bevatten van nature glutaminezuur en geven gerechten een zout en rookachtige smaak.
• Dulse: Een rood zeewier met een zachte, enigszins taaie textuur. Dulse wordt vaak gebruikt als toevoeging aan salades en soepen.
• Nori: Dun, plat zeewier dat meestal wordt gebruikt om sushi in te wikkelen. Het heeft een subtiele, zilte smaak en een knapperige textuur wanneer geroosterd.
• Kombu: Een bruin zeewier dat vaak wordt gebruikt om bouillon en soepen te verrijken met een diep umami-smaakprofiel.
Gefermenteerde groenten
Het fermentatieproces ontketent natuurlijke enzymen die de smaakintensiteit verhogen, waardoor gefermenteerde groenten een mooie, hartige smaak krijgen. Ze kunnen diepgang toevoegen aan salades, sandwiches en als bijgerecht. Daarbij zijn gefermenteerde groenten ook ontzettend gezond. Zo bevorderen ze de darmgezondheid met hun probiotische eigenschappen. Veel gefermenteerde producten zijn umami smaakmakers, waaronder gefermenteerde groenten zoals zuurkool en kimchi.
Meer weten over gefermenteerde groenten, lees onze blog!
